Tekrarlayan karın ağrıları ile beraber barsak alışkanlığında değişikliğin eşlik ettiği bir sendromdur. Kabızlık ve ishal ataklarına çoğunlukla karın ağrısı eşlik eder. Tanı kriterlerinden biri, şikayetlerin en az 6 ay önce başlaması ve son 3 aydır aralıksız devam etmesidir. Yani şikayetler kronik olmalıdır.
Özellikle 50 yaş altı genç kadınlarda daha sık görülür.
İçindekiler
Bağırsak Sinir Sistemi
Beyin kontrolünden bağımsızdır. Çok yaygındır. Tek yönlü bağırsak hareketini sağlar.
Bağırsak Sağlığında Alarm İşaretleri
- kilo kaybı
- dışkıda kan
- özellikle geceleri sık olarak dışkılama
- ateş
- ailede kolon kanseri hikayesi
- şikayetlerin 50 yaş sonrasında başlaması
- kan tablosunda anormallikler (kanda lokosit değerinin artması, anemi)
Bağırsak Geçirgenliğinin Eşlik Ettiği İrritabl Barsak Sendromunda Nedenler
- Gıda hassasiyeti, alerjiler
- Stres, olumsuz duygular
- Enfeksiyonlar
- Enzim eksiklikleri
- Aşırı bakteri üremesi (SİBO)
SIBO
İrritabl bağırsak sendromu ile bağlantılıdır. İnce bağırsakta aşırı miktarda bakteri üremesidir. Kadınlarda daha sık görülür. İshal daha baskın bir şikayettir. İshale aynı zamanda gaz, şişkinlik de eklenir.
SİBO tam bir tanı değildir. İnce bağırsakta aşırı bakteri çoğalmasına bağlı bir durumdur.
SİNDİRİM ve EMİLİM bozulmuştur.
SIBO : İnce Bağırsak Bakteriyel Aşırı Çoğalmasıdır.
SIBO ve IMO Nedir?
İnce bağırsakta normalde bakterilerin sayısı oldukça düşüktür; doğal bağırsak florası esas olarak kalın bağırsakta yerleşir ve liflerle beslenir. İnce bağırsakta bakteriler çoğalırsa, bu durum:
- Emilim bozukluğu,
- Bağırsak yapısında bozulma,
- Bağışıklık dengesinde bozulma → Otoimmün hastalıklara zemin oluşturabilir
Intestinal Metanogen Overgrowth (IMO) ise metan üreten prokaryotlar (Archea) tarafından ortaya çıkar. IMO, metan yüksekliği ile seyreden ve genellikle kabızlık ile ilişkili özel bir SIBO türüdür.
İnsan Bağırsak Ekosistemi ve SIBO
- İnsan gastrointestinal sistemi, ağızdan anüse kadar farklı kimyasal, çevresel ve fiziksel koşullar içerir.
- Gıda ve sindirilmiş besin parçaları, mikrobiyotanın bileşimini ve fonksiyonunu etkiler.
- SIBO genellikle sindirim bozukuğu şikayetlerine yol açar; fakat sindirim problemleri de SIBO’ya neden olabilir.
- Örneğin karbonhidrat ve lifli gıdalar bakteriler tarafından kullanılabilir → gaz, şişkinlik artar.
SIBO’nun Belirtileri
- Karın ağrısı, kramp, şişkinlik, gaz
- İBS (irritabl bağırsak sendromu)
- Kabızlık veya ishal, kilo kaybı veya kilo alamama
- Bulantı ve kusma
- Emilim bozukluğu, vitamin ve mineral eksiklikleri (B12, demir, folat)
- Egzama, akne ve diğer deri döküntüleri
- Yorgunluk, depresyon
- Eklem ağrıları, fibromiyalji
- Nöromüsküler bozukluklar, huzursuz bacak sendromu
- Otoimmün hastalıklar
SIBO’ya Karşı Koruyucu Mekanizmalar
- Tükrük ve mukozal salgılarda yer alan antikorlar( IgA)
- Mide asidi (HCl): bakterilerin üremesini engeller
- Safra asitleri
- Migrating Motor Complex (MMC): bağırsak temizliği (tek yönlü bağırsak hareketleri)
- Paneth hücrelerinden salınan defensinler
- İmmün sistem
- İleoçekal valf (kalın bağırsak ile ince bağırsak arasındaki kapakçık)
SIBO Risk Faktörleri ve Predispozan Durumlar
- Bozulmuş bağırsak temizliği, bağırsak hareketlerinin bozulması
- Mide asit salgısının azalması / gastrik bariyer bozukluğu (proton pompa inhibitörü kullanımı, atrofik gastrit)
- İleoçekal valf bozukluğu (kalın bağırsak ile ince bağırsak arasındaki kapakçık)
- İmmün bozukluklar/bağışıklık sistemi sorunları
- İBS, kronik pankreatit, obezite
- Mide cerrahisi (obezite/metabolik cerrahi)
- Skleroderma, Crohn hastalığı, diyabet
- Bozuk ince bağırsak anatomisi
