Yılda 274.000-300.000 den fazla kadını yaşamdan alır. Önlenebilir, korunulabilir, tedavi edilebilen sonuçları olan bir virüstür. Ancak tüm bunlara rağmen aynı zamanda da ölümcül olabilen bir virüstür.
Rahim ağrı veya serviks kanseri için risk faktörleri:
- Hpv enfeksiyonu; en önemli risk faktörüdür.
- Yardımcı risk faktörleri ise; Tütün kullanımı, cinsel yolla bulaşan hastalık öyküsü, uzun süre doğum kontrol ilacı kullanımı, vajinanın mikrobiyotasının bozulması, genetik faktörler, erken yaşta seks, çoklu cinsel partner, bağışıklık sisteminin zayıflaması sayılabilir.
1980 yılında HPV ye ait genler, kanser hücrelerinde tespit edilmiştir. Bu birliktelik ile HPV’nin kansere yol açtığı gerçeğiyle karşılaşılmıştır. Günümüzde tespit edilen yaklaşık 100 çeşit HPV tipinden ortalama 30 tanesinin hedefi rahim ağzı hücreleridir.
Hangi HPV 'ler hastalık yapar? Hastalık yapma derecesine göre sınıflandırıldıklarında:
- Yüksek riskli:16, 18, 45, 31, 33, 52, 58, 35, 59, 51, 39, 68, 73, 82 olup, hastalık yapma gücü yüksektir.
- Orta risk: 26, 53, 66
- Düşük riskli: 6, 11, 40, 42, 43, 44, 54, 61, 70, 72, 81
İçindekiler
- HPV Nasıl Bulaşır?
- HPV Bulaşı Sonrası Neler Olur?
- HPV Sonrasında Rahim Ağzı Kanseri Gelişim Süreci
- HPV Geçirmiş Bir Kadına Aşı Önerilmesinin Nedeni
- HPV Aşısı Hangi Virüslere Karşı Korur?
- HPV Aşısına Bağlı Yan Etkileri
- HPV Aşısı Sonrası Neler Değişti?
- HPV Aşısı Öncesinde Test Gerekli Midir?
- Rahim Ağzı Kanseri Taraması
- HPV Taraması ve Yaklaşım
- Pap Smear Testi Güvenilirliği
HPV Nasıl Bulaşır?
- Cinsel ilişki ile bulaşır.
- Hedefi rahim ağzı hücreleridir.
- Virüsün etkilediği hücreler kontrolsüzce çoğalır. Bir süre sonra bölünen hücreler kanser hücrelerine dönüşür.
- Rahim ağzı kanserine yakalanan kadınların yaklaşık %70’inde HPV 16 ve 18 birlikteliği vardır. Ülkemizde hpv 16 ve 18 birlilkteliği %75 dir. Hpv tip 16 ve 18 i takip eden ise 33, 45, 31, 58, 52 ve 35 dir.
- Virüs varlığı kanser oluşumu için gereklidir.
HPV Bulaşı Sonrası Neler Olur?
- Enfeksiyon çoğunlukla virüsü aldıktan ortalama 3 hafta sonradır. HPV virüsü, bulaş sonrası sinsice ilerler. Bulaş sonrası kanda yoğun olarak izlenmeyen HPV, vücutta bir iltihap oluşturmaz. Bağışıklık sisteminin hücrelerinden kaçar.
- Bağışıklık sisteminden kaçan HPV’nin yok edilmesi de uzar.
- Ortalama bir yıl içinde %70, iki yıl içinde %90 oranında vücuttan temizlenir.
- %10 kadında ise virüs temizlenmez.
- Bulaş sonrasında HPV ye karşı oluşan mücadele, ardından da oluşan antikorlar koruyucu değildir. Antikor düzeyi giderek azalır.
- Doğal enfeksiyonun kalıcı bağışıklık sağlamadığı bir hastalıktır.
- Aynı tür virüs ile bir kadın, birden fazla enfekte olabilir. Antikorların koruyuculuğu yoktur.
HPV Sonrasında Rahim Ağzı Kanseri Gelişim Süreci
- HPV virüsü bulaştan ortalama 2-3 yıl sonra %60 oranında vücuttan temizlenir..
- %15’i ise 3-4 yıl içinde ilerler. 10-15 yıl içinde kansere dönüşür.
HPV Geçirmiş Bir Kadına Aşı Önerilmesinin Nedeni
- Doğal bağışıklık yetersizdir.
- Rahim ağzı kanseri tüm dünyada sık görülen bir kanserdir.
- Rahim ağzı kanserinden korunmak için aşı önerilmeli ve önemi anlatılmalıdır.
- Aşı içerisinde virüse benzer parçacıklar vardır. Aşı hastalık yapmaz.
HPV Aşısı Hangi Virüslere Karşı Korur?
- HPV tip 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58’e karşı koruyuculuğu vardır.
- HPV tip 6 ve 11 çoğunlukla genital siğillere yol açar.
HPV Aşısına Bağlı Yan Etkileri
En sık karşılaşılan yan etkiler yara yerinde ağrı, şişlik, kızarıklık, ateş, yanmadır.
HPV Aşısı Sonrası Neler Değişti?
- Hem genital siğil hem de rahim ağzı kanseri sıklığında belirgin azalma tespit edilmiştir.
- Hem kız hem de erkek çocuklarını aşılayan bazı Avrupa ülkelerinde kanser ve siğil riskindeki azalış hatta yok oluş net olarak görülmektedir.
HPV Aşısı Öncesinde Test Gerekli Midir?
Aşı öncesi teste gerek yoktur.
Ancak aşı sonrası kadının jinekoloji kontrolleri ve takipleri devam etmeli, smear ve hpv tarama programına uyulmalıdır.
Rahim Ağzı Kanseri Taraması
- Pap smear ve hpv testinin birlikte kullanımına co-testing olarak tanımlanmaktadır.
- İlk smear 21 yaşta yapılmalıdır.
- 21-29 yaşları arasında 3 yıl aralıklarla smear testi yapılmalıdır.
- 30-65 yaş aralığında her 5 yılda bir HPV ve smear testi yapılmalıdır.
- Aşısız kadınlar da da takip aynı şekilde olmalıdır.
HPV Taraması ve Yaklaşım
- HPV tip 16 ve tip 18 pozitif ise yapılması gereken kolposkopik biyopsidir.
- HPV tip 16 ve tip 18 dışında bir HPV tipi pozitif ise; smear sonucuna göre karar verilir. Smear testi sorunlu ise biyopsi alınmalıdır.
Rahim Ağzı Kanserinden Korunma
Asıl ve en önemli koruma Aşılama,
Ikincil koruma yöntemi taramadır.
Pap Smear Testi Güvenilirliği
Yalancı negatiflik oranı %15-70 dir.
Bu nedenle psp smear testi ile beraber HPV bakılması başarı oranını arttırır.
