Gebeliğin ilk 3 ayında bulantı kusma kadınların %70-85 inde görülür. Özellikle sabahları daha sık görülür. Başlangıç zamanı 6-7. Hafta olup, 16. Haftaya kadar sürebilir. Ancak kusma şiddetli olup, ağızdan beslenme mümkün değilse günde 3-4 den fazla kusma oluyorsa, gebede kilo kaybı %5’i aşmışsa ve kan tablosunda bozulma mevcut ise hastanede yatış gerektirir.
Gebe genellikle kokulara karşı duyarlılık, sinirlilik, bulantı, kusma, ağzına acı su gelme, kilo kaybı, halsizlik, ağız kuruluğu ve çarpıntıdan şikayet eder. Özellikle daha önceki gebeliklerinde aşırı bulantı kusma şikayeti yaşayan kadınlar, mide ülseri, astım, diyabet ve psikiyatrik hastalığı olan kadınlarda daha sık görülür.bazı çalışmalarda kız bebeklerde kusmanın daha çok görüldüğü tespit edilmiştir. Gebelikte bulantı ve kusma nedenleri ise değişen hormonlar olup bu değişimin etkisiyle mide daha geç boşalır, bağırsak hareketleri azalır ve eklenen psikolojik faktörlerde önemlidir.
Gebelikte Bulantı / Kusma Nasıl Geçer?
Gebelikte birçok kadında yaşanılan ancak beslenme ve su alınımını etkilemeyen bulantı kusmalar genellikle beslenme ile ilgili küçük değişiklikler yapılarak düzelir. Bizim için önemli olan ise hiperemez gravidarum dediğimiz tablo. Yani kandaki sodyum, potasyum, klor dengemizi değiştiren , karaciğer enzimlerini yükselten, idrar çıkışını azaltan durum. Oldukça yakın takip edilmeli, hasta gözlem altında tutulmalıdır. Çünkü bu masum gibi görünen hastalık yemek borusunda kusmaya bağlı yırtıklar ve kanama, vücuttaki su oranının azalması nedeni ile damar tıkanıklığı, beyin ve sinir sistemi gelişimi için çok önemli olan B1, B6 ve B12 eksikliğine yol açabilir.
B1 vitamin eksikliği özellikle karbonhidrat ağırlıklı beslenen ve kusmaya karşı şekerli su ile serum desteği alan kadınlarda görülür. Bilinç bulanıklığı ve görme bozukluğu sık görülen belirtileridir. Bu belirtilerin kaybolması oldukça uzun sürer ve maalesef ki hasar kalıcı olabilir. Bu nedenle uzun süre ve sık kusan gebelere mutlaka b1 vitamini desteği verilmelidir.
Bulantı ve kusmaya bağlı gebeler genellikle çubuk kraker, pirinç lapası ve patates tüketirler. vücutta vitamin eksikliğinin yanında sodyum oranıda hem alımın azlığı hemde kusmaya bağlı düşüktür. Düşük sodyum değeri beyin fonksiyonlarına zarar verir. Hem organik nedenler hemde bulantı kusmanın etkisi ile sosyal yaşantısı bozulan anne adayında depresyon sıklığı artmıştır. Bu gebelerin tedavisi dikkatli yapılmalı ve yakın izlenmelidir. Çünkü gebeliğinde 7 kilo ve daha az alan kadınlarda erken doğum riski artmıştır. Ancak gebeliğin erken dönemlerinde düşük kaloride beslenmek bebeği olumsuz etkilemez.
Öneriler:
- Porsiyonları küçültün, sık aralıklarla beslenin
- Yağsız, pişmiş, baharatsız yumuşak gıdalar tüketin.
- Çay, kahve, asitli içecekler tüketmeyin.
- Yemek pişirmeyin, parfüm sıkmayın.
- Küçük bardaklarla ara ara su için
- B vitamini ve folik asit desteği alın
Önlemler ile düzelmeyen hastalar mutlaka hastanede yatırılarak izlenmeli, damaryolu ile ilaçları verilmeli vücudun sıvı elektrolit ihtiyacı karşılanmalıdır.
